دیابت در سالمندان یا قند خون بیماری است که اگر کنترل نشود مشکلات زیادی را برای فرد از جمله آلزایمر به وجود می آورد. دلیل ابتلا به دیابت نوع اول خود ایمنی و دیابت نوع دوم ترکیب ارثی و سبک زندگی می باشد.
در ایران ۱۱ درصد جمعیت بزرگسال به دیابت مبتلا هستند و به طور کل میانگین ابتلا در کشور کاهش یافته است. چاقی، عدم تحرک کافی، تغذیه نامناسب خطر ابتلا را بالا برده و توصیه می شود همه افراد بخصوص سالمندان فشار خون را جدی بگیرند زیرا این دو عامل در کنار هم سلامتی را به طور جدی به خطر می اندازد.
دیابت چیست؟
دیابت نوعی اختلال است که بر متابولیسم بدن و نحوه پردازش گلوکز خون اثر می گذارد. هنگامی که دیابت تشخیص داده می شود، به این معنی است که بدن در پردازش و ذخیره قند های غذایی با مشکل مواجه می شود. به همین دلیل سطح گلوکز یا قند خون بالا می رود. در طولانی مدت، سطح بالای قند خون بر روی زندگی افراد تاثیر می گذارد بخصوص دیابت در سالمندان می تواند سطح کیفیت زندگی را پایین بیاورد، دیابت می تواند سطح فعالیت تا رژیم غذایی را تحت تاثیر قرار دهد.
بازیگر اصلی در پردازش قند بدن انسولین است. وقتی دیابت دارید بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا از آن به طور صحیح استفاده نمی کند. انسولین در لوزالمعده ایجاد می شود و سپس در جریان خون آزاد می شود، جایی که گلوکز را جذب کرده و تبدیل به انرژی می کند به این صورت به طبیعی نگه داشتن سطح قند خون کمک می کند. هنگامی که بدن به اندازه کافی انسولین تولید نکند یا درست استفاده نکند به آن “مقاومت به انسولین” گویند که دیابت نوع ۲ پیش بینی می شود و گاهی اوقات که بدن به هیچ وجه انسولین تولید نکند دیابت نوع اول تشخیص داده می شود.
انواع خاصی از دیابت تحت عنوان دیابت بارداری نیز وجود دارد اما در این مطلب به طور خاص به دیابت در سالمندان می پردازیم.
پیش دیابت در سالمندان
پیش دیابت به این معناست که اگرچه قند خون بالاست اما در حدی بالا نیست که در دسته دیابت نوع دوم قرار بگیرد. با این حال، فرد باید سبک زندگی سالم را شروع کرده و برای پایین آوردن سطح قند خون اقدام کند. انجام فعالیت بدنی، رعایت رژیم غذایی، کاهش وزن، ترک مصرف دخانیات و جلوگیری از استرس اقدامات مهم هنگام رویارویی با پیش دیابت است.
علل
پیش دیابت یک بیماری است که در طول زندگی ایجاد شده، ابتلا به آن با سبک زندگی و سابقه خانوادگی تاثیر مستقیم دارد. از آنجا که پیش دیابت اولین قدم برای دیابت نوع دوم است، دلایل آن بسیار به هم شبیه است. برخی از این دلایل عبارتند از:
ژنتیک
اگر سابقه خانوادگی دیابت دارید احتمال ابتلای شما به دیابت بیشتر است.
عدم فعالیت
گلوکزی که به کمک انسولین برای انرژی سوزانده می شود برای کمک به سوخت و ساز انسان های فعال کمک کننده است. هنگام ورزش عضلات بدن شما گلوکز بیشتری می سوزاند و در واقع انسولین کمتری مصرف می کند که به مقاومت انسولین معکوس کمک می کند. بنابراین اگر بی تحرک باشید، عضلاتتان گلوکز نمی سوزاند و در عوض آن را ذخیره می کنند در نتیجه سطح قند خون بالا می رود.
الگوهای خواب
محققان می گویند کیفیت خواب شما می تواند بر روی ابتلای شما به انواع دیابت تاثیر داشته باشد. کمبود خواب و اختلال در خواب با افزایش سطح قند خون ارتباط دارد و همچنین در چاقی که یکی دیگر از دلایل دیابت است نقش دارد. محققان با مطالعه روی دو دسته افرادی که خوابشان باکیفیت و بی کیفیت، دریافته اند که افراد با خواب بی کیفیت، سطح گلوکز قند خونشان در صبح ۲۳ درصد بالاتر و مقاومت به انسولین در آن ها ۸۲ درصد بیشتر از افراد معمولی است.
چربی اضافه
این با سبک زندگی شما تاثیر مستقیم دارد. ورزش نکردن، خوردن غذاهای چرب و ناسالم باعث ذخیره چربی در ناحیه کمر شده و باعث التهاب و افزایش وزن می شود که برای اعضای بدن مضر است. طبق انستیتوی ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی نشان داده است با گذشت زمان التهابات در ایجاد مقاومت به انسولین نقش دارد. همچنین فشار خون بالا و کلسترول بالا هر دو می توانند به دیابت مرتبط باشند.
سندرم متابولیک
به مجموعه شرایطی گفته می شود که ابتلا به دیابت نوع دوم را بالا می برد از جمله فشار خون بالا، سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالا.
جلوگیری
مبتلا شدن به پیش دیابت به این معنی نیست که دیابت مبتلا هستید با تغییر سبک زندگی می توانید می توانید آن را کنترل کنید.
بهتر غذا بخورید: با انتخاب میوه ها و سبزیجات و آجیل ها در مقابل نوشابه، چیپس و فست فود می توانید به تنظیم قند خون کمک کنید. با یک متخصص تغذیه برای تنظیم قند خون در تماس باشید.
ورزش: ورزش به این معنا نیست که چهار روز در هفته برای یک ساعت به باشگاه بروید! فعالیتتان را بیشتر کنید. هفته ای دو بار پیاده روی طولانی داشته باشید سپس در باشگاه به عضله سازی بپردازید. عضله سازی در بلند مدت باعث کاهش مقاومت به انسولین می شود.
کاهش وزن: به طور معمول، دو روش قبلی یعنی پرهیز از غذاهای چرب و ورزش باعث کاهش وزن می شود.
دیابت نوع اول
هنگامی که پانکراس (لوزالمعده) انسولین کمی ایجاد کند یا اصلا انسولین نسازد، فرد به دیابت نوع اول مبتلا می شود. ۱۰ درصد از مبتلایان به دیابت، به دیابت نوع اول مبتلا هستند. این نوع از دیابت اغلب در جوانان تشخیص داده می شود اما به این معنی نیست که سایر افراد دیابت نوع اول ندارند. گاهی اوقات این نوع در افراد بالای ۴۰ سال نیز تشخیص داده می شود.
علائم
علائم هشدار دهنده دیابت نوع اول عبارتند از:
-
تکرر ادرار و شب ادراری
-
افزایش تشنگی و گرسنگی
-
تغییرات خلق و خوی
-
تاری دید
-
خستگی
-
کاهش وزن
تاثیرات
با افزایش سن به دلیل تلاش برای کنترل قند خون مشکلات زیادی برای سلامتی به وجود می آید که می تواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد. پیشنهاد ما استخدام پرستار سالمند است.
این موارد که شبیه اثرات دیابت نوع دوم هستند عبارتند از:
-
بیماری قلبی
-
آسیب کلیه
-
افت قند خون
-
آسیب عصبی
-
آسیب چشمی
-
آسیب دیدگی پا
دیابت نوع دوم
رایج ترین شکل دیابت است. ۹۰ تا ۹۵ درصد افراد به این نوع دیابت مبتلا می شوند خوشبختانه اگر در مرحله پیش دیابت تشخیص داده شود قابل پیشگیری و قابل درمان است.
علائم
برخلاف مبتلایان به دیابت نوع اول، این نوع دیابت با افزایش سطح قند خون و رسیدن به سطوح خطرناک به تدریج بروز می کند. علائم در هردو مشابه است از جمله:
-
تکرر ادرار
-
افزایش گرسنگی و تشنگی
-
خستگی
-
تاری دید
پیش گیری و درمان
هیچ درمانی برای دیابت وجود ندارد اما اگر در مرحله پیش دیابت تشخیص داده شود با تغییر سبک زندگی می توان آن را کنترل کرد.
درمان نوع اول
اصلی ترین روش درمان نوع اول تزریق انسولین است زیرا پانکراس انسولین تولید نمی کند. هنگامی که به دیابت نوع اول مبتلا هستید باید مدام سطح قند خون را کنترل کنید، غذاهای سالم بخورید و ورزش کنید. با افزایش سن بسیار مهم تر است که به سطح قند خون خود توجه کنید و به رژیم غذایی سالم پایبند باشید. زیرا کنترل دیابت در سالمندان دشوارتر است.
درمان نوع دوم
برای درمان نوع دوم تنظیم شیوه زندگی و عادات غذایی، تغذیه سالم و فعالتر شدن در حفظ قند خون نقش مهمی دارند. از روش های پزشکی تنظیم قند خون می توان به متورفین اشاره کرد به شرطی که دیابت به اندازه کافی پیشرفت نکرده و باعث نارسایی کلیه و مشکلات قلبی نشده باشد. همچنین انسولین درمانی به بعضی از افراد مبتلا به دیابت نوع دوم پیشنهاد می شود تا سطح انسولین قند خون خود را تنظیم کنند.
منبع:
www.aging.com
کنترل وزن ایده آل، مصرف سبزیجات و میوه جات، پیاده روی و فعالیت بدنی
مدیریت مرکز
اشتراک در شبکه های اجتماعی: